Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των ζευγαριών που αποφασίζουν να τραβήξουν χωριστούς δρόμους και να πάρουν διαζύγιο. Το διαζύγιο αποτελεί μια οδυνηρή απόφαση και προκαλεί μεγάλες αλλαγές σε ολόκληρη την ζωή των μελών μιας οικογένειας. Τι συμβαίνει όμως όταν το ζευγάρι έχει αποκτήσει παιδί; Πώς πρέπει να ανακοινώσουν αυτή την απόφαση ώστε το παιδί να έρθει σε αυτή την νέα συνθήκη με όσο το δυνατόν πιο ομαλό τρόπο;
Ο θεσμός της οικογένειας
Η οικογένεια διαδραματίζει τον πρώτο και σημαντικότερο θεσμό στην ζωή του ανθρώπου από την στιγμή της γέννησής του και είναι αυτή που διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης, την προσωπικότητα του ατόμου και είναι αυτή που βοηθάει στην ψυχοκοινωνική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Γι’αυτό οι γονείς οφείλουν ακόμα και μετά το διαζύγιο αυτός ο δεσμός γονέα-παιδιού να διαταραχθεί όσο πιο ανώδυνα γίνεται καθώς οι επιπτώσεις στον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού μπορεί να είναι σοβαρές. Βέβαια αυτές οι επιπτώσεις ποικίλουν από παιδί σε παιδί καθώς παίζει ρόλο η ηλικία , ο χαρακτήρας και φυσικά ο χειρισμός των γονέων.
Ας δούμε λοιπόν τα στάδια που περνάει τόσο το ζευγάρι όσο και τo/τα παιδί-α:
- Οξεία φάση. Βιώνεται και από τον άνδρα και από την γυναίκα. Βιώνονται έντονα συναισθήματα θυμού, πανικού, στεναχώρια. Συνήθως δεν έχει μεγάλη διάρκεια , όμως υπάρχουν ζευγάρια που παραμένουν προσκολλημένα σε αυτό το στάδιο και δεν προχωρούν στην διάλυση του γάμου.
- Μεταβατική φάση. Το ζευγάρι αρχίζει να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και τις αλλαγές που έχουν προκληθεί από το διαζύγιο. Το άτομο προσπαθεί να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες και νέα καθημερινότητα. Πρόκειται για κάτι δύσκολο καθώς εκείνο που ήταν <δεδομένο> , έχει αλλάξει , συνεπώς επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το ψυχολογικό επίπεδο.
- Τελική φάση. Το στάδιο αυτό θεωρείται ‘’ευχάριστο’’ καθώς ξεκινάει όταν έχει γίνει η αποδοχή του διαζυγίου. Το άτομο έχει συνειδητοποιήσει την νέα πραγματικότητα και προσπαθεί να αφήσει όσα έγιναν στο παρελθόν. Υπάρχει το ενδεχόμενο μονογονεικής οικογένειας ή καινούργια οικογένεια αν ο ένας ή και οι δύο γονείς ξαναπαντρευτούν.
Συμβουλές- Βήματα
Ας δούμε λοιπόν κάποιες ‘’συμβουλές’’, ‘’βήματα’’ που πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς ώστε το διαζύγιο να αποτελέσει μια εμπειρία λιγότερο επίπονη για τα παιδιά, τα οποία σε αυτές τις καταστάσεις αποτελούν τα θύματα των συγκρούσεων των γονέων.
- Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς πριν την ανακοίνωση του διαζυγίου να πάρουν από κοινού αποφάσεις για θέματα που αφορούν την φροντίδα των παιδιών μετά το διαζύγιο όπως αν θα παραμείνουν στο ίδιο σχολείο, ή σε ποιο σπίτι ώστε να μην υπάρξουν συγκρούσεις όταν θα έρθει η στιγμή της ανακοίνωσης.
- Η ανακοίνωση πρέπει να γίνει σε ήρεμο τόνο χωρίς εντάσεις και ξεσπάσματα σε γνωστό περιβάλλον καθώς αυτό θα οδηγήσει το παιδί να σχηματίσει μια αρνητική και άσχημη εμπειρία για το διαζύγιο. Οι γονείς πρέπει να είναι σίγουροι και να έχουν πάρει οριστικά αυτή την απόφαση χωρίς να το ανακοινώνουν πλάγια ή κάνοντας ερωτήσεις του τύπου «από την στιγμή που τσακωνόμαστε δεν είναι καλύτερα να χωρίσουμε;» προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να απαλλαχτούν από τις ενοχικές σκέψεις τους.
- Κατά την ανακοίνωση του διαζυγίου οι γονείς οφείλουν να εξηγήσουν στα παιδιά ότι δεν αλλάζει η αγάπη προς το πρόσωπό τους, καθώς επίσης και στο ότι δεν ευθύνονται για τον χωρισμό , αυτό συμβαίνει κυρίως με παιδιά μικρότερης ηλικίας ρίχνοντας ευθύνες στον εαυτό τους, τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας είναι ικανά να αντιληφθούν τους λόγους ενός διαζυγίου.
- Οι γονείς είναι καλό σε αυτή την διαδικασία να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό ώστε να τους βοηθήσει να διαχειριστούν την στιγμή αυτή με όσο το δυνατόν καλύτερο τρόπο και να είναι προετοιμασμένοι για τις ερωτήσεις που θα γίνουν από τα παιδιά.
Όσον αφορά την καθημερινότητα μετά το διαζύγιο οι δύο γονείς οφείλουν να έχουν καλή επικοινωνία μεταξύ τους και να συνυπάρχουν από κοινού καθώς αυτό θα βοηθήσει στην σταθερότητα των παιδιών και στην πιο εύκολη προσαρμογή στην νέα συνθήκη. Είτε η επιμέλεια περάσει στην μητέρα (όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές μετά από απόφαση του δικαστηρίου), η συχνή επαφή με τον πατέρα είναι πολύ σημαντική για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Εν κατακλείδι, το διαζύγιο αποτελεί μια τραυματική εμπειρία στην ζωή των παιδιών, γι’αυτό το λόγο χρειάζονται ειδικοί χειρισμοί έχοντας στο μυαλό ότι η ψυχική ισορροπία των παιδιών παίζει τον βασικότερο ρόλο. Σε όσο καλύτερο και φιλικότερο επίπεδο διατηρηθεί η σχέση των δύο πρώην συζύγων τόσο λιγότερα θα είναι τα προβλήματα καθώς και το στρες που δημιουργεί ο χωρισμός. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, κάθε παιδί αντιδράει με διαφορετικό τρόπο σε σημαντικά γεγονότα της ζωής του και οφείλουν οι γονείς να το σεβαστούν και να το βοηθήσουν με τον κατάλληλο τρόπο να το υποστηρίξουν και να το κάνουν να νιώσει ασφάλεια.
Πηγή: Rodman. S. (2015). How to Talk to Your Kids about Your Divorce: Healthy, Effective Communication Techniques for Your Changing Family.